T C. Anayasa Mahkemesi

Kararların gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saatiçinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Temsilci belirleme vebildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi hâlinde; verilen idari paracezalarının dörtte biri tahsil edilir, reklam yasağı kaldırılır ve hâkimkararları kendiliğinden hükümsüz kalır. İnternet trafiği bant genişliğineyapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara Kurum tarafındanbildirim yapılır. Erişim engellemetedbirlerinin ölçüsüz ve anayasaya aykırı bir şekilde uygulanması ileyüzbinlerce internet mostbet giriş ve içerik erişime engellenmişken şimdi içeriğinçıkarılması yetkisi tanınmaktadır ki bu açıkça ölçüsüz bir tedbir olup bütünanayasal güvenceleri ihlal etmektedir. Diğer taraftan sosyal ağ sağlayıcısıtanımı belirsiz olduğu gibi sosyal ağ sağlayıcılara getirilen yükümlülükler deoldukça ağırdır. Öngörülen yükümlülüklerin ağırlığı dolayısıyla sosyal medyaplatformlarının temsilcilik açmaya yanaşmaması halinde sosyal medya fiilenkullanılamaz hale gelecektir. Milyonlarca sosyal medya kullanıcısı haberleşme,ifade, bilim ve sanat ve basın özgürlüklerinden fiilen yararlanamaz halegeleceği gibi sosyal medya üzerinden ticari faaliyetlerini sürdürenişletmelerin faaliyetlerini de sekteye uğratacak ve ekonomik krizi daha daderinleştirecektir.

Ancak, kaldırmayı gerektireniçeriklerle ilgili olarak yasa koyucu çok sayıda suçu listelemiştir\. Heyecan dolu slot oyunlarında dönüş yap, gerçek ödüller kazan. pinup bet\. Öteyandan, kaldırmanın gerekli olup olmadığına ilişkin inceleme, bildirimde ifadeedilen hukuki gerekçeyle sınırlı da olmamak gerekmektedir. Bu durumda,operatörün, bildirilen içeriği, kaldırmayı gerektiren bütün suçlar açısındanincelemesi gerekmektedir. Ayrıca Alman NetzDG kanunu, içerik sahiplerinin haklarınıkoruyucu usul öngörmediği, içerik sahiplerine herhangi bir bildirim yükümlülüğüöngörmediği gerekçesiyle de eleştiri konusu olmuştur. Dahası, Almanya’dakanunun anayasaya ve Avrupa hukukuna aykırı olduğuna yönelik ciddi eleştirilerbulunmaktadır ve kanun aleyhine Anayasa Mahkemesine dört farklı başvuruyapılmıştır.[8]Anayasaya aykırılık savları ifade özgürlüğünün ve kanun önünde eşitlikilkesinin ihlal edildiği iddiasına dayanmaktadır. Avrupa hukukuna aykırılıktezleri ise hizmetlerin serbest dolaşımı ilkesinin ihlal edildiği argümanınadayanmaktadır. Öncelikle, kişilik hakları kavramının içeriği belirli değildir.Hangi kişilik haklarının bu kapsamda olduğu konusunda açıklık bulunmamaktadır.Mesela, Türk hukukunda özel hayatın gizliliği hakkı kişilik hakları arasındakabul edilmektedir ancak 5651 sayılı Kanunun 9/A maddesinde bu hakkın korunmasıayrıca düzenlenmiştir. Dolayısıyla somut olarak hangi hakların 9. Maddekapsamına girdiği konusunda açıklık bulunmamaktadır. Anayasa Mahkemesinin söz konusu iptal kararında dayandığıgerekçe fıkrada belirtilen tüm suçlar açısından aynı şekilde geçerlidir. Kaldıki yasa koyucu Anayasa Mahkemesinin iptal kararını dikkate almadan aynı suçiçin bu sefer içeriğin çıkarılması tedbirini düzenlemiştir.

• Ayrıca, bu hallerde, yani tebligatın muhatabın kendisine değil debir başkasına yahut başka yere yapılmasında bir zorunluluk bulunmaktadır.
• İdari işlemlerdetebligat tarihi işlemden etkilenen kişilerin yapılan işleme karşı itiraz etmeve dava açma haklarını kullanabilmeleri için hayati derecede önemlidir.
• Kaldı ki itiraz kapalı devre çalışan sulh ceza hakimliklerineyapılmak zorundadır.

Kural uyarınca idari para cezalarının muhatabının yurt dışında bulunmasıhâlinde Kurum tarafından muhatabın internet sayfasındaki iletişim araçları,alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerindenmuhataba elektronik posta veya diğer iletişim araçlarıyla da bildirimyapılabilecektir. Yurt içindeki muhataplar bakımından ise böyle bir bildirimusulü bulunmamaktadır. Kural, Kanun kapsamındaki idari para cezalarınınmuhatabının yurt dışında bulunması hâlinde Kurum tarafından muhatabın internetsayfasındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla eldeedilen bilgiler üzerinden muhataba elektronik posta veya diğer iletişimaraçları ile bildirim yapılabilmesini mümkün kılmaktadır. Bu itibarla Kurum,Kanun kapsamındaki idari para cezalarının muhatabının yurt dışında bulunmasıhâlinde 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre tebligat yapabileceği gibi internetsayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarlaelde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçlarıile de tebligat yapabilecektir. Maddesinin üçüncü fıkrasında idariişlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihindenbaşlayacağı öngörülmüştür. Anılan düzenleme ile ilgilinin hakkında tesis edilenişlemin içeriğinden haberdar edilmesi ve bu yolla işleme karşı kullanabileceğidava açma hakkının korunması amaçlanmıştır. Hukuk devletinin temel unsurlarından biribelirliliktir. Hukuki güvenlikle bağlantılı olan hukuki belirlilik ilkesibireylerin hukuk kurallarını önceden bilmeleri, tutum ve davranışlarını bu kurallaragöre güvenle belirleyebilmeleri anlamını taşımaktadır. Bu nedenle anılan ilkeuyarınca yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi birduraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır,uygulanabilir ve nesnel olması, ayrıca kamu otoritelerinin keyfî uygulamalarınakarşı koruyucu önlem içermesi gerekir. Alman Kanununda şikayetlerin incelenmesi için etraflı bir usulöngörülmüştür ve sosyal medya platformlarının her talebi kabul etme yükümlülüğüyoktur. Hukuka aykırı içerik şikayetlerini inceleme ve değerlendirme bakımındanplatformlara geniş yetkiler tanınmıştır.

Maddesinde güvencealtına alınan haberleşme özgürlüğü olmak üzere, Anayasanın 26. Maddesindegüvence altına alınan ifade özgürlüğü, 28. Maddesinde güvence altına alınanbasın özgürlüğü ve yer ve erişim sağlayıcılar açısından Anayasanın 48. Maddesindegüvence altına alınan teşebbüs özgürlükleri olmak üzere pek çok temel hakkamüdahale teşkil ettiği açıktır. Fıkrasında yer alanbildirim mekanizması bir tebligat usulü olmayıp, bilgilendirmelerinyapılmasında bir yol olarak sunulmaktadır. “Bu Kanun kapsamındaki faaliyetleriyurt içinden ya da yurt dışından yürütenlere, internet sayfalarındaki iletişimaraçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgilerüzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçları ile bildirimyapılabilir.” Öte yandan hukuki işlemin geçerlilik kazanması, yapılan işleminilgilisine tebliğ edilmesi ile gerçekleşir. Özellikle tek taraflı olarakyapılan idari işlemlerin ilgilisine bildirilmesi yasal hakları kullanmaaçısından son derece önemlidir.

Maddelerine de aykırıolduğu ileri sürülmüş ise de bu bağlamda belirtilen hususlar Anayasa’nın 13. Maddeleri kapsamında ele alınmış olduğundan Anayasa’nın 2., 40. Ve 125.maddeleri yönünden ayrıca bir inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle kural Anayasanın 2., 13., 20., 22., 25.,26. Demokratik bir toplumda temel hak ve özgürlüklere getirilensınırlamanın, bu sınırlamayla güdülen amacın gerektirdiğinden fazla olmasıdüşünülemez. Demokratik hukuk devletinde güdülen amaç ne olursa olsun,kısıtlamaların, bu rejimlere özgü olmayan yöntemlerle yapılmaması ve belli birözgürlüğün kullanılmasını önemli ölçüde zorlaştıracak ya da ortadan kaldıracakdüzeye vardırılmaması gerekir. İçeriğin açıkça hukuka aykırılığının tespitinindeğerlendirilmesinin zorluğu ve vuku bulabilecek bildirimlerin çokluğu, 24saatlik sürenin son derece kısa olduğunu göstermektedir. İhtilaflı m.1-1; yasa koyucunun, ifade ve iletişim özgürlüğüneuygun, gerekli ve ölçülü olmayan bir müdahalede bulunmuş olması sebebiyle,Anayasa’ya aykırıdır. Benzer şekilde, yakın zamanda Fransa’da yapılan düzenleme 2018yılında oldukça kapsamlı ve detaylı hazırlanan Avia Raporu’na dayanmaktadır.İlk olarak 20 Mart 2019’da yasa tasarısı olarak meclise sunulmuş ve neredeysebir yıllık bir görüş ve değerlendirme süreci gerçekleştirilmiştir. Buçalışmalar sonucunda tasarı ancak Mayıs 2020’de meclis tarafındanonaylanmıştır.

Şikâyet konusu içeriğin hukukaaykırılığı konusunda tereddüt oluştuğu durumlarda bağımsız kurumlara başvurmaimkânı tanınmıştır. Bu kurumların kararlarını platform kabul edecektir.Platformların kararlarını gerekçeli olarak verme ve ilgililere bu gerekçelikararı tebliğ etme yükümlülüğü de getirilmiştir. Madde ile sosyal ağ sağlayıcıların Türkiye’de temsilciatamaları, Mahkemeler BTK veya ESB tarafından yapılacak bildirimlerin butemsilciye yapılması ve sosyal ağ saylayıcılar için öngörülen yükümlülüklerinbu temsilciler üzerinden yürütülmesi düzenlenmektedir. Ayrıca sosyal medyaplatformlarına kişiler tarafından yapılacak başvuruları inceleme yükümlülüğügetirilmiş ve sosyal medya platformlarının Türkiye’den bağlanankullanıcılarının verilerini Türkiye’de tutma zorunluluğu öngörülmüştür. Diğertaraftan bu yükümlülüklere uymayan sosyal ağ sağlayıcılara uygulanacak yaptırımlardüzenlenmiştir. Bu maddede temel olarak sosyal medyanın kontrol altınaalınmasının amaçlandığı görülmektedir. 7253 sayılı Kanunla öngörülen tanımdaysa gazetecilik veyaeditoryal içerik sunan platformlar istisna tutulmadığı gibi, bireysel iletişimimkânı sunan platformlar da istisna tutulmamıştır.

Ancak bu düzenlemelerde görülmektedir ki basın,yayın, iletişim ve bilişim kuruluşlarının sorumluluğu ikincildir ve bunlarınsorumluluğuna gidilmesi için bazı ön şartlara bağlanmıştır (örn. TTK 58/1). Buhalde mahkeme kararının kendisine bildiriminden itibaren içeriği kaldırmayükümlülüğü 5651 sayılı Kanunda düzenlenen yer sağlayıcıya yönelik ek birtazminat sorumluluğunun düzenlenmesine ihtiyaç bulunmamaktadır. Bu kararlara karşı CMK uyarınca itiraz edilebileceği düzenlenmişise de itiraz etmeden önce kararın gereğini yerine getirmek zorunlututulmuştur. Kaldı ki itiraz kapalı devre çalışan sulh ceza hakimliklerineyapılmak zorundadır. Bu kararları verme ve bu kararlara karşı itirazlarıinceleme yetkisi de zaten ağır bir iş yükü altında olan ve yaratılan kapalıdevre sistemi dolayısıyla tarafsızlığı ve bağımsızlığı konusunda kuşkularbulunan sulh ceza hakimliklerine verilmiştir. Bu hakimlikler çoğu talepkonusunda ifade özgürlüğünün korunmasına ilişkin anayasal standartlar ve AİHMiçtihadını dikkate almadan, içerikler konusunda tikel değerlendirme yapmadanşablon kararlar vermektedir. Öngörülen bu müdahale pek çok yönden Anayasaya aykırıdır.Öncelikle maddede öngörülen müdahalenin hukuki niteliği belli değildir. Hukuksistematiği içinde herhangi bir yere oturmamaktadır. Zira öngörülen içerikçıkarma ve erişime engelleme uygulamaları koruma tedbiri olaraknitelendirilemez, çünkü ortada herhangi bir suç ve ceza soruşturması olmadığıgibi talep eden de savcılık değil, hakkının ihlal edildiğini ileri süren gerçekve tüzel kişilerdir.

Dava konusu kuralla sosyal ağ sağlayıcıtanımlanmaktadır. Buna göre sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internetortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerineveya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler sosyal ağsağlayıcılardır. (9) Bu maddenin uygulanmasında sosyal ağ sağlayıcınınyükümlülükleri, içerik veya yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluk veyükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. (3) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniylekişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim bu maddedebelirtilen kapsamda içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesinekarar verebilir. (2) İnternet ortamında yapılan yayın içeriğinedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri,içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içindecevaplandırılır. Açıklanan nedenlerle 7253 sayılı kanunun 6. Maddesiyle 5651sayılı Kanuna eklenen ek 4. Madde Anayasanın 2., 5., 7., 10., 13., 20., 22.,25., 26., 27., 28., 36., 38. Maddelerine aykırıdır, iptal edilmesigerekir. Diğer taraftan kuralda öngörülen düzenlemelerin önemli birkısmının belirsiz olduğu yukarıda ilgili bölümlerde ayrıntılı olarakaçıklanmıştır. Bu kuralların aynı zamanda pek çok temel hak ve özgürlüğemüdahale niteliği taşıdığı da ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Maddesinegöre temel hak ve özgürlükler ancak kanunla sınırlandırılabilir.